محققان دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس با استفاده از میکروسکوپ‌های کوچک به بررسی فعالیت‌های مغزی جوندگان پرداخته و متوجه شده‌اند که حفظ یا فقدان حافظه تحت تاثیر یک مکانیزم کلیدی است. آن‌ها می‌گویند اگر بتوانیم در میان‌سالی این مکانیزم را هدف قرار دهیم، شاید قدرت حافظه افزایش یابد و جلوی بیماری‌هایی مثل زوال عقل گرفته شود. حالا یک داروی HIV توانسته در این زمینه به نتایج خوبی روی موش‌ها برسد.
دانشمندان می‌گویند با افزایش سن یک مولکول خاص در مغز افزایش می‌یابد که دسترسی به خاطرات را دشوار می‌کند. اما آن‌ها موفق شده‌اند با کمک یک داروی موجود در زمینه درمان HIV، عملکرد مغز در بازیابی حافظه را تقویت کنند.
خاطرات در ذهن ما به‌صورت مجموعه‌ای از تجارب مرتبط با یکدیگر ثبت می‌شوند. محققان برای درک بهتر سازوکار مولکولی در این شیوه ذخیره‌سازی اطلاعات از ابزار مدرنی موسوم به مینی‌اسکوپ استفاده کردند. این ابزار روی سر حیوان نصب شد تا فعالیت‌های عصبی و چگونگی شکل‌گیری خاطرات را رصد کند.
محققان در استفاده از مینی‌اسکوپ تمرکز خود را روی بررسی مولکولی به نام CCR5 گذاشتند. تحقیقات قبلی نشان داده بود که مقدار این مولکول با افزایش سن بیشتر می‌شود و یادآوری خاطرات را سخت‌تر می‌کند. پژوهشگران در این مطالعات با استفاده از موش‌هایی که به‌صورت ژنتیکی اصلاح شده بودند، دریافتند که حذف ژن CCR5 می‌تواند بازیابی حافظه را تقویت کند.
داروی HIV به مقابله با فقدان حافظه می‌رود؟
جالب اینجاست که گیرنده‌های مولکول CCR5 همان گیرنده‌هایی هستند که ویروس HIV برای آلوده کردن سلول‌های مغز از آن‌ها استفاده می‌کند و موجب افت قدرت حافظه در بیماران مبتلا به ایدز می‌شود. سازمان غذا و داروی آمریکا در سال ۲۰۰۷ به دارویی به نام «ماراویروک» که جلوی اتصال ویروس به این گیرنده‌ها را می‌گرفت، مجوز مصرف داد.
«آلچینو سیلوا»، از نویسندگان این مقاله می‌گوید: «زمانی که ماراویروک را به موش‌های پیر دادیم، این دارو عملکرد اصلاح ژنتیکی حذف CCR5 از DNA این حیوانات را شبیه‌سازی کرد.» در نتیجه، محققان مدعی شده‌اند که این دارو می‌تواند در بازیابی حافظه یا جلوگیری از بروز بیماری‌های مربوط به حافظه از جمله زوال عقل موثر باشد.
سیلوا می‌گوید: «گام بعدی ما تدوین یک آزمایش بالینی برای تست تاثیر ماراویروک بر فقدان حافظه مقدماتی است تا شاید بتوانیم در مراحل اولیه جلوی آن را بگیریم. زمانی که به‌طور کامل چگونگی افت قدرت حافظه را درک کردیم، می‌توانیم به راهکار لازم برای مقابله با این فرآیند دست پیدا کنیم.» نتایج تحقیقات این گروه در مجله Nature منتشر شده است.
